zondag 17 maart 2019

San Galgano

De heilige in kwestie, biddend voor zijn zwaard
De naam van Galgano Guidotti zal niet bij iedereen meteen grote blijdschap en wild enthousiasme tot gevolg hebben, maar het is een ouderwetse heilige, gestorven in 1181. Verrassend veel heeft hij eigenlijk niet gedaan, behalve dan het bipolair schakelen van een zondig aards leven als ridder naar een vrome variant van weinig om handen hebben als kluizenaar. In Italië zijn ze echter gek op heiligen, en ook het feit dat deze heilige als feestdag onder meer 5 december heeft veroorzaakt bij ongeveer de helft van Droomhuis Italië een prettige rilling.

Op het onvolprezen Heiligennet wordt het leven van de heilige compact beschreven, waarbij een aantal bijzondere genadegaven wordt benadrukt: zo kon hij in de toekomst kijken, wist hij de aanwezigheid van de duivel te onderscheiden en uit te drijven en gaf hij vele zieken en hulpbehoevenden hun gezondheid terug. Verdere bijzonderheden worden niet gegeven, dus naar het waarheidsgehalte van deze beweringen kunnen we slechts raden. Laten we het er op houden dat de wonderen de wereld nog niet uit zijn. En verder mag iedereen er het hare of zijne van vinden.

De abdij van San Galgano
Concreter is natuurlijk het zwaard dat de heilige naar verluid in de rotsen heeft gestoten. Een echt Excalibur-momentje dat we gewoon iedere dag kunnen bewonderen in de kapel bovenop het heuveltje van Montesiepi, gemeente Chiusdino in Toscane. En dat hebben we een paar maanden geleden dan ook gedaan toen we toch in de buurt waren. En dat zwaard is oud en echt, zeggen mensen die het kunnen weten. En het heeft, naar wordt beweerd, model gestaan voor het zwaard uit de Arthur-legende.

Over het waarom van deze actie doen minimaal twee verhalen de ronde. Het eerste houdt het er eenvoudig op dat de bekeerde ridder behoefte had aan een kruisbeeld en daartoe zijn zwaard in de rotsige bodem plantte. Deze versie geeft echter geen bevredigend antwoord op de vraag waarom dat zo maar ging. Een beetje rots is namelijk vrij hard. De tweede versie benadrukt wat meer het feit dat we hier toch wel met een wonder te maken hebben. Er is sprake van de bekende stem uit het niets die Galgano opdraagt zijn zondig leven achter zich te laten. Omdat Galgano de realistische opvatting heeft dat de geest weliswaar gewillig is, maar het vlees zwak, antwoord hij dat zoiets even makkelijk is als met zijn zwaard een rots te splijten. De rest laat zich raden, waarbij de vertelling zich mogelijkerwijs bedient van beeldspraak van het type 'als een mes door de boter'.

Heden ten dage is het decor van dit wonderbaarlijk gebeuren een toeristische trekpleister, waartoe behalve de al genoemde kapel ook de ruïneuze abdij van San Galgano behoort. Wij hadden er nog nooit van gehoord, tot we daar dus toevallig in de buurt waren, maar het is natuurlijk wereldberoemd en op elke feestelijke Toscane-site beschreven. Op Vakantie Naar Toscane (mooie pagina met veel info en foto's) is bijvoorbeeld van mening: “Tijdens je vakantie in Toscane zou een bezoek aan de ruïnes van de abdij van San Galgano zeker niet mogen ontbreken. Het unieke suggestieve karakter van deze verlaten abdij lokt het ganse jaar door duizenden bezoekers en levert heel wat prachtige foto’s op.” Namens Ciao Tutti is Saskia langs geweest, die vooral ook erg in haar sas is met de nabij gelegen Salendo Wine Bar. We gunnen iedereen welke culturele voorkeur dan ook.

Het heuveltje met de kapel. De Wine Bar zit ergens tussen de bomen.
En zo zouden we nog wel even door kunnen gaan. Op Dit Is Italië wordt bijvoorbeeld beweerd dat San Galgano een van de meest bezochte middeleeuwse monumenten in Toscane is. Als wij er zijn valt dat gelukkig reuze mee. Het hoogseizoen is duidelijk voorbij.

Het enig andere bezoekersvolk dat we bij ons bezoek tegenkomen is een buslading oudere Amerikanen, die georganiseerd wordt rondgereden en die we later in het nabijgelegen Chiusdino goed gegidst terugzien (“If the climb to the museum is too tiring, we'll meet in a half hour in the restaurant round the corner”). We arriveren in de mist, de enig juiste enscenering voor de grote Cisterciënzer abdij waarvan alleen de muren nog overeind staan. Mysterie! Vol verwachting klopt ons hart.

koude nacht
Het is een koude nacht geweest, en de rijp lag op de daken (als de abdij tenminste zijn daken had behouden). Maar de zon wint snel aan kracht als we naderen, en plotseling (als we de auto al geparkeerd hebben) duikt, op een steenworp afstand, het indrukwekkende gebouw uit het niets op. Daarna wordt het een wolkeloze dag vol zonneschijn. De fotogenieke kerk, de sala capitolare met de tentoonstelling van een plaatselijke kunstenaar, het wandelpad de heuvel op naar de kapel, het zwaard. Alles kan in alle rust worden bekeken voor we toe zijn aan een kopje koffie.

Heilige met zwaard.
Hetzelfde geldt daarna voor de bezienswaardigheden in het museum van Chiusdino, waar we nog even de artistieke verbeelding van het leven van San Galgano tot ons laten doordringen. Dat een man zo opgewonden kan raken van een zwaard. Pure extase! Hoogwaardige mystiek!





De kapel die om het zwaard heen is gebouwd.

zondag 3 maart 2019

Crowded planet, tutto bene!

We hebben al vaker geschreven over de Via degli Abati, en we gaan er hier toch weer wat over vermelden. En tegelijkertijd maken we reclame voor een paar heel fijne collega-bloggers.

Om met het laatste te beginnen (en het eerste meteen mee te nemen). The Crowded Planet (Finding Nature Everywhere) is een ongelooflijk volle blog met heel veel mooie verhalen van over de hele wereld, maar met veel Italiaanse inhoud. Als Droomhuis Italië doen we ons best, maar dit is toch wel de vergrotende of overtreffende trap. Het is het geesteskind van Margherita (uit Italië) en Nick (uit Australië). Dat verklaart voor een deel de grote Italiaanse inhoud, die ook nog eens een keertje van een heel goed niveau is. Margherita en Nick zijn fervente wandelaars, en ze schrijven meteen zo'n beetje mooi en uitgebreid alles op waar ze tegenaan (of overheen) lopen. Een aanrader voor iedereen die mooie dingen over Italië wil lezen.

En verdomd: een tijdje geleden liepen ze dus ook de Via degli Abati. Dat wil zeggen, het gedeelte van Bobbio naar Borgotaro. Als wereldberoemde wereldwandelaars bleven ze niet onopgemerkt, want de Gazzetta di Parma besteedde er aandacht aan. Op (of omstreeks) 30 juni 2018 waren ze in Bardi, zo lezen we in de krant. Als je dat leest denk je toch al gauw: misschien zijn we ze in Bardi wel tegengekomen. Als we de kunst van het selfies maken onder de knie hadden gehad, was het mogelijk meteen selfie time geworden. Of hadden we ze uitgenodigd voor een kopje thee in ons vakantiehuis, want dat ligt toch aan de route.

Hun uitgebreide verslag van de tocht leest als glorieuze reclame voor ons stukje Italië. “Via degli Abati may very well be the perfect Italian long-distance hike.” is meteen al de binnenkomer, en daar wordt een mens wel een beetje blij van. En wat te denken van de wervelende zin: This 120 km trail across the Emilia Romagna Apennines is wild, full of history and walked only by a few hundred brave souls every year.” Ook nog eens een beetje snob-appeal. Santiago de Compostela, move over! Voor de keiharde die hards bestaat overigens de mogelijkheid om de hele route in één dag in de omgekeerde richting af te rennen (dit jaar op 27 april), maar dat zouden we de gemiddelde wandelaar toch niet willen aanraden.

En daar gaan de nijvere wandelaars. Van Bobbio (stunning Ponte Gobbo) gaat het via Nicelli, Groppallo naar voor ons bekend terrein: Bardi met zijn “imposing castle surrounded by the mountains”. Daarna gaat het verder naar Borgotaro, en dat is helemaal één groot feest der herkenning. Monastero, Noceto, Brè en Pieve di Gravago. 

Daarna op weg naar Osacca, waar je (vertel ons wat) op twee manieren kunt komen. De splitsing is bij ons om de hoek. En daarna de bergen over naar Borgotaro.

U ziet het. We draven in ons enthousiasme een beetje door. Alsof we zelf onderweg zijn. Alsof we ons zelf laten meeslepen door spanning en sensatie. “we do not recommend the Via degli Abati to solo hikers – if you fell and hurt yourself, or if something happened, it may be hard for you to seek help. It’s much better to go in pairs or small groups.” “You may also come across wild animals along the Via degli Abati – we saw deer and snakes, but thankfully no vipers. There are also wild boars in the area, and they may be aggressive.”

Zo lijkt ons deze liefdesverklaring wel voldoende. Hoewel het ook leuk is om te verwijzen naar het verhaal over de mooiste stadjes in Emilia Romagna, waar Bobbio, Bardi en Borgotaro wederom, heel instructief en inspirerend, komen opdraven.

Er zijn ook interessante verhalen over het grootstedelijke Milaan, de serie Mondays in Milan. 35 gratis dingen om te doen! De beste betaalbare restaurants! 99 redenen om van Milaan te houden! Een stuk beter dan het gemiddelde verhaal op Trip Advisor en vergelijkbare sites. Toen we ze lazen kregen we meteen weer zin om eens die kant op te gaan. Maar helaas, de komende maanden is het Laatste Avondmaal weer helemaal volgeboekt.

dinsdag 12 februari 2019

Grand Hotel Europa

In zijn meer dan geslaagde boek Grand Hotel Europa wordt de hoofdpersoon Ilja Leonard Pfeijffer omstreeks pagina 409 bevangen door een redeloze woede over het te veel aan toeristen dat de straatjes en bruggetjes van Venetië verstopt en slaat hij een op zich onschuldige Duitser 'met fototoestel en al' over een gietijzeren hekje de gracht in.

In deze blog is de naam Ilja Leonard Pfeijffer al vaker gevallen, en de eerste keer omdat we het niet helemaal eens waren met de meedogenloze lof die hij alom kreeg toegewuifd voor zijn boek La Superba. Dat boek vonden we niet op alle fronten even overtuigend en geslaagd. De kern van onze bedenkingen wordt in Grand Hotel Europa weergaloos geadresseerd. Of opgeheven. Of zoiets. Hoe dan ook: de oude zwakheden zijn overwonnen, en wat resteert is een triomf.

Iedereen zou dit boek moeten lezen. Er worden grote thema's in aangesneden en relevante vragen aan de orde gesteld. Het houdt zich bezig met de vraag naar onze identiteit en onze bestemming. En het is op punten ook nog eens zeldzaam humoristisch en soms ronduit hilarisch.

We zullen in deze simpele blog op dit moment hierop niet al te diep ingaan. En omdat we het hier graag luchtig en anekdotisch houden beperken we ons ertoe wat krenten uit de pap te pikken. Laten we ons daarom richten op de gebeurtenissen van pagina 409.

Daarbij valt in de eerste plaats op dat voornoemde Ilja Leonard Pfeijffer naar de inschatting van zijn vriendin Clio de enige is die in heel Venetië in augustus rondloopt in een pak en een stropdas. Dat moge gezien de omstandigheden lichtelijk overdressed zijn, maar het is tegelijkertijd een dandy-istisch statement tegen de verloederende voorkeur van de gemiddelde toerist om zich in een vorm van ondergoed en op teenslippers in de prachtige oude stad op te houden. Hetgeen natuurlijk een betreurenswaardig gebrek aan bella figura is, het kan niet anders gezegd worden.

Ilja Leonard Pfeijffer heeft op het moment van schrijven eveneens een waas voor ogen omdat hij net zijn uiterste best heeft moeten doen een bloemist te vinden om een mooi boeket voor zijn geliefde te kopen. Dat is met pijn en moeite gelukt, maar de fraaie bos witte tulpen blijkt slecht bestand tegen de horden die zich eind augustus fotograferend en selfie-producerend in de stad ophouden en nergens anders oog voor hebben dan het vullen van de tijdlijn. Hun eigen tijdlijn, wel te verstaan, die nog wel wat unieke experiences kan gebruiken.

We kunnen ons de getergde protagonist levendig voorstellen, maar eveneens bevangt ons enige twijfel omtrent het waarheidsgehalte van de beschreven scene. Tulpen eind augustus? Zoals we allemaal weten is de tulp een frisse voorjaarsbloem die ergens eind april zijn kopje laat hangen en vervolgens vakkundig gekopt wordt om de bollen aan het werk te zetten. Maar goed: technisch is het mogelijk het hele jaar door tulpen in een koude kas in bloei te helpen. Wat ze overigens niet meteen bijzonder geschikt maakt voor de Italiaanse zomerhitte waaraan ze vervolgens worden blootgesteld.

En dan nog zoiets: witte bloemen om een geliefde blij en romantisch te stemmen? Gaat dat wel goed? In Italië is immers, zoals ook in het boek uitgebreid aan de orde komt, alles ritueel en traditioneel in beton gegoten. Italianen zijn verzot op tradities. Sterker nog: deze zijn heilig.

Omdat wij ons als Droomhuis Italië graag aan de feiten houden zijn we meteen op het wereldwijze web gaan snuffelen naar de significato tulipani. Die troffen we gelukkig aan op de pagina https://www.giardinaggio.net/fiori/significato-dei-fiori/tulipano.asp. En daar lazen we niet alleen dat de tulipano geliefd is en een een heraut van de lente, maar ook dat witte tulpen een boodschap zijn om vergeving te vragen (I tulipani bianchi sono un messaggio per chiedere perdono). In het geval van de grote Ilja Leonard Pfeijffer was dat een nederig gebaar dat (voor even) goed uitpakte.

En, lieve lezers van dit blog: hoe is jullie ervaring hier? Zijn witte tulpen in Italië het hele jaar beschikbaar, omdat altijd wel ergens vergeving nodig is? En straalt die nederige boodschap inderdaad van mooie bosjes witte tulpen af? We zijn benieuwd naar jullie ervaringen. En de volgende keer dat we in Italië zijn gaan we er eens goed op letten als we ons in de buurt van een bloemenwinkel bevinden.

zondag 13 januari 2019

Wijnproeven of fijnproeven?

In de Nederlandse winter snakken we vaak naar de Italiaanse zomer met lange, warme dagen. Kou, sneeuw, ijs en schaatsen zijn aan ons niet besteed. In dit kader kijken we ook altijd heel erg uit naar het nieuwste nummer van Italië Magazine (naar eigen zeggen de Italië expert), omdat in dat prachtige blad op de eeuwig glimmende pagina's de zon altijd schijnt. Dat levert kostbare feel good momentjes in donkere dagen. Heerlijk!

In het eerste nummer van 2019 lezen we bijvoorbeeld op het omslag dat er sprake zal zijn van wijnproeven in Piemonte. Daar houden wij ons ook wel eens mee bezig, getuige bijgaande foto. Dat we het een beetje onzorgvuldig lezen (waar het hart vol van is...) mag de pret niet drukken. Er staat eigenlijk 'Fijnproeven in Piemonte', maar een kniesoor die daar op let.

In het betreffende artikel (Piemonte, een reis vol geneugten) neemt Anna Rettig met foto's van Sascha Rettig ons aan de hand door de culinaire streek van truffels, kaas, hazelnoten en risotto. Maar gelukkig neemt ze op haar rondreis ook de plaatselijke wijnen mee. “Bij een bezoek aan Piemonte hoort natuurlijk ook wijn” zo steekt ze ferm van wal. “Juist rond Asti en Alba is het terrein ideaal voor de wijnbouw.” “De meest voorkomende druif is de nebbiolo, die in deze regio al eeuwenlang wordt verbouwd. De wijnboeren verwerken hem traditiegetrouw in de wijnen barolo en barbaresco, diep donkerrood glanzend in het glas...”

Als je zoiets leest slaat het hart enigszins op hol, maar dat heeft minder met het onderwerp te maken dan met de knulligheid en slordigheid waarmee er over wordt geschreven. Nebbiolo uit Asti? Dat wordt goed zoeken. Donkerrood glanzend in het glas? Alleen als je kleurenblind bent.

Hoewel wij van Droomhuis Italië pure liefhebbers zijn en geen haar op ons hoofd eraan denkt ook maar enig geld te vragen voor welke wijnschrijverij dan ook is ons het elementaire verschil tussen Barbera (de meest voorkomende druif in Asti, én donkerrood van kleur) en Nebbiolo (Alba en licht transparant met tonen van oranje) toch wel bekend.

Dat is ook helemaal niet moeilijk. Daar zijn goede wijngidsen over volgeschreven (onze favoriet is die van de Slow Wine, 1120 pagina's hoogwaardige informatie voor de schappelijke prijs van 24 Euro, in de betere Italiaanse boekhandel verkrijgbaar). En ook op het wereldwijze web is genoeg te vinden. Een redelijk uitgebreid overzicht in het Engels vind je bijvoorbeeld op http://www.ivinidelpiemonte.com/en/vini-e-territorio/. Wil je het nog completer, dan komt je algauw in het Italiaans terecht op https://www.prodottitipicipiemonte.it/vini.

Dit brengt ons op de vraag: Wie is die Anna Rettig die ons in onze glossy zo primitief mag onderhouden? Hier komt in ons iets onderzoeksjournalistiek (mits niet te diepgravend) naar boven, en dat leidt ons naar twitter waarop Anna zichzelf omschrijft als journalist traveller foodie, Dat zegt niet zo heel veel, behalve dat ze van vele markten thuis denkt te zijn. Gelukkig ziet ze zichzelf niet als influencer.

Een andere vraag zou kunnen zijn: en wie is dan de fotograferende Sascha Rettig. Is dat een alter ego? Twee personen voor de prijs van één (of omgekeerd)? Of is sprake van broer, oom, vader, echtgenoot? Daar komen we niet helemaal uit. Wel stuiten we bij ons oppervlakkig speurwerk op de pagina https://www.falstaff.at/nd/piemont-reisetipps-genuss-mit-geduld/. Dat is grappig, want dat bevat bijna hetzelfde artikel als in ons eigen Magazine, en dit keer geschreven door Sascha Rettig zelve, zonder tussenkomst van Anna. Wonderbaarlijke artikelvermenigvuldiging, daar houden wij van. Vrijpostig hergebruik van bestaand materiaal, mogelijk slim aangepast aan doelgroep en gewenste diepgang. Vol verwachting kijken we uit naar het volgende nummer.