vrijdag 7 januari 2011

Bewoonde staat

Bij het zoeken naar een tweede huis in Italië kom je soms rare dingen tegen. Dat is in een aantal gevallen wel even wennen, maar ja: als je je niet wilt laten verrassen kun je maar beter in Nederland blijven. Of een huis kopen in Zwitserland, waar alles natuurlijk meer dan 100% ordentlich is. Anders gesteld: je maakt als het even mee zit van alles mee. En als de verbazing is geweken kun je er vervolgens meestal hartelijk om lachen.

Nu is het natuurlijk zo dat Italië voortdurend verwoede pogingen doet om een normaal Europees land te worden, dus is het mogelijk dat we hier te maken hebben met uitstervende folkloristische verschijnselen. Wees er dan ook snel bij als je het mee wilt maken, is ons advies. In de meer toeristische streken van Toscane heerst op de huizenmarkt bijvoorbeeld al een meer dan Zwitserse regeldichtheid en kan er geen dakpan verplaatst worden zonder dat minstens drie instanties op het gebied van de instandhouding van landschappelijk en ruimtelijk schoon er het laatste woord over mogen hebben.

In de plattelandsgebieden waarin wij als Droomhuis Italië opereren gaat het er gelukkig allemaal nog veel gemoedelijker aan toe. Daar heerst nog dat onbekommerd we zien wel wat ons te wachten staat. Dat uit zich bijvoorbeeld in het gegeven dat de beslissing om een huis te verlaten vaak lijkt te zijn genomen in een onbewaakt ogenblik, zonder voorbereiding en afstemming. Alsof mensen ’s morgens hun huis verlaten en ’s avonds besluiten er toch maar niet meer naar terug te keren. Je gaat dan een huis bezichtigen dat oppervlakkig gezien nog een totaal bewoonde indruk maakt. Dat wil zeggen, de afwas staat nog in het afdruiprek, de theedoeken hangen aan de haakjes langs het aanrecht, in de badkamer staat de flacon shampoo zonder dop op de wastafel en ook de klerenkasten lijken nog redelijk gevuld. Alleen de hoeveelheid spinnenwebben duiden mogelijk op een bewoonde staat die al geruime tijd geleden is beëindigd. Maar dat is vaak niet zo zeker te zeggen, want oude boerenhuizen met dikke muren en kleine vensters met luiken ervoor zijn goed beschermd tegen oprukkend stof en opdringerige spinnen. Gelukkig ligt op de keukentafel, slordig opengeslagen op pagina 9 (plaatselijk nieuws) nog de krant van 18 september 1997.

Mooie signalen zijn dat. Bijvoorbeeld over de bouwkundige staat van het huis. Ruim dertien jaar onbewoond en ongestookt, en nog steeds geen vocht- en schimmelplekken: dat betekent goedgebouwd en droog! Voor ons is het dan ook een standaard afwijking bij huizenschouw om te speuren naar tijdsaanduidingen in de vorm van kranten, radio- en tv-bodes, kalenders en foldertjes van de supermarkt.

Op het Italiaanse platteland staat huisverlaten nog helemaal niet gelijk aan huisverkopen. (dat is op 19 oktober 2010 al aangeduid in Familiegeheimen) en dat heeft tot gevolg dat huizen lang onbewoond kunnen zijn zonder leeg te staan. Als je scheidt van een dierbaar familielid dan trek je haar ook niet gelijk alle kleren uit. Want misschien is het tijdelijk. Je weet maar nooit.

Wat we ook wel eens meemaken is dat een huis nog wel wordt bewoond, maar niet door degenen die het willen verkopen. Dat zijn situaties waarover je je moet verbazen, om daarna snel en vriendelijk afscheid te nemen zonder nog om te kijken. De constellatie is dan ongeveer als volgt: grootvader en –moeder zijn alle lange tijd geleden overleden, maar ze hadden in hun laatste jaren als keuterboer hulp op hun boerenbedrijf. De laatst overgebleven knechten zijn in het huis blijven wonen, want ja: die zijn eigenlijk ook een beetje onderdeel van de familie en, bovendien, het was ook wel handig om iemand te hebben die een beetje op de boel kon passen. Maar de tijd is voortgegaan, de boerenknechten bleken over een ijzersterke constitutie te beschikken en het eeuwige leven te hebben, en kinderen en kleinkinderen, levend in de moderne wereld van de grote stad of het nog grotere buitenland, vinden het wel eens prettig om natuursteen in te ruilen voor Euro’s. Leg dat de stokoude feitelijke bewoners maar eens uit.

In zo’n geval kiezen voor de route waarin de makelaar het mag uitleggen is op zijn minst niet erg elegant, geenszins bella figura, en het komt dan ook weinig voor. Maar we hebben het een keer meegemaakt. Op dat moment waanden we ons even terecht gekomen in een film van Fellini, met decors van onbegrijpelijke samenstelling, huizen van wonderbaarlijke inrichting waarbij het onduidelijk was waar het woonhuis ophield en de schuur begon, een weerspannig oud vrouwtje dat ons niet wilde binnenlaten om de volstrekt unieke inrichting te inspecteren en een nog oudere, vroeg opgestane man, die met het geluid van een immense primitieve handzaag zijn middagdutje lag te doen in de verduisterde slaapkamer, en geen vin verroerde toen het kale peertje werd ontstoken.

Sommige huizen, dat mag best gezegd worden, zijn onverkoopbaar, ondanks het vermogen van onze Italiaanse makelaarsvrienden om zodanig appetijtelijke foto’s te maken dat potentiële klanten genegen zijn tot een kleine omweg. Achteraf moesten we er erg om lachen, maar op het moment zelf (ook dat mag gezegd) overheerste toch een lichte gene.