Un vino impegnativo

Avete bisogno? Klinkt het vanaf de andere kant van het dal. We zijn ontdekt. Niet dat we het erg vinden, want dat was ook de bedoeling. We speuren het dal af, maar de man die bij de stem hoort komen we niet op het spoor. Voor de zekerheid roepen we maar terug dat we gekomen zijn om wijn te proeven en te kopen. Dan zien we beweging. Een hek gaat open en een man op een quad komt onze kant opgereden.

 

Tien minuten later bevinden we ons in het proeflokaal van de firma Viotti om ons nader te verdiepen in de hoedanigheden van de albarossa, een wijndruif die in 1938 ontstaan is uit een kruising van nebbiolo- en barberadruiven. We zijn weer eens op wijnexcursie, en de albarossa is de grote onbekende die we vandaag een beetje willen gaan doorgronden. Dat we voor het verkeerde gebouw stonden ligt niet aan ons (vinden we). Moet je maar niet met koeienletters Viotti Vini op de oude wijnschuur zetten, terwijl het huidige onderkomen (aangegeven met een naambordje van bescheiden dimensies) aan de andere kant van de straat ligt.

 

Onze gids is Guido Viotti, naar eigen opvatting vermoedelijk de beste man om ons hierbij te begeleiden. Gun hem de eer om de ‘ontdekker’ van de albarossa te zijn, of in ieder geval de man die in 2000 de druif aan de proefvelden van de universiteit van Turijn ontrukte om er onder productieomstandigheden wijn van te gaan maken. In Turijn had de druif sinds het eerder genoemde 1938 een sluimerend bestaan geleid in een beschermd academisch milieu.

 

Speelde toeval hierbij een rol? Of bestaat toeval niet? Het verhaal is hier dat in het jaar 2000 Guido zijn wijnbedrijf wilde uitbreiden maar geen toestemming kreeg om extra areaal van de bekende ‘grote’ druivensoorten aan te planten. Dan maar op zoek naar soorten die wel waren toegestaan en in Turijn op de albarossa gestuit. “Het was niet een heel erg voor de hand liggende keus,” vertelt Guido (die naast een passie voor wijn eveneens een passie voor praten heeft), “want de albarossa is een beetje een onooglijk druifje dat per kilo druif relatief weinig wijn geeft. Beduidend minder dan andere soorten. Maar ik wilde wel eens proberen wat er gebeurde als ik wat stokken aanplantte. Al na een paar jaar kon ik mijn eerste wijn produceren en die beviel me wel. Dus ik ging verder en de resultaten waren zodanig dat op dit moment ook een aantal grote producenten de albarossa in het assortiment heeft.”

 

Maar pas op! Niet alles wat albarossa heet is ook daadwerkelijk albarossa. Omdat het een tamelijk weerbarstige druif is nemen producenten regelmatig hun toevlucht tot het bijmengen van barbera of nebbiolo om de gewenste smaak te realiseren. Guido is echter albarossapurist, en zijn albarossa is dan ook albarossa in purezza. Ook anderszins is hij een tamelijk eigenzinnige teler, want uit de albarossadruif weet hij ook een drinkbare rosé te wrochten, terwijl hij eveneens een droge wijn met een volwassen alcoholpercentage uit de bracchettodruif perst. Bracchetto, was dat niet dat zoete wijntje met kinderalcoholpromillage uit Acqui Terme?

 

Dan zijn we toe aan proeven, want Guido trekt met plezier alle soorten wijn voor ons open. Omdat de albarossa nog een kwartiertje op adem moet komen in de fles voor hij in het glas mag gaat zijn conference intussen onverdroten verder. Verhalen en beschouwingen, of een combinatie van beide. Dat zijn dochter Bianca op dit moment ergens in de buurt van Calabria verblijft om een partij van 600 flessen albarossa in houten kistjes op te sporen die door een ingenieur uit Turijn voor zijn bruiloft waren besteld maar nooit zijn aangekomen. Bianca is de zevende generatie Viotti die in de wijn is gegaan en is afgestudeerd als sommelier. Zelf heeft hij een bedrijfseconomische achtergrond. “Die partij had een week geleden al moeten aankomen. Zo gaat dat in Calabria. Maar het laatste nieuws is dat ze de zending op het spoor is gekomen.”

 

Van een keukentafelgehalte is zijn observatie dat er slechts twee soorten wijn bestaan: wijn die je lekker vindt en wijn die je niet lekker vindt. Ja, dank je de koekoek, Guido, maar omdat je niet voor het kopen in de winkel alle flessen kunt opentrekken is het toch wel handig om er iets genuanceerder naar te kijken, en een beetje te begrijpen wat de eigenschappen van druif en wijn zijn en of ze je bevallen. Dus proeven we aandachtig, en komen we tot de conclusie dat de albarossa kan worden gekarakteriseerd als un vino impegnativo. Geen slobberwijntje, kortom, maar een wijn met een stevige geur, een stevige smaak, en een afdronk die lang blijft hangen. Dat hakt er behoorlijk in. Langzaam en aandachtig drinken. Ideaal voor winteravonden bij een knapperend houtvuur. Een mooie conclusie om een uur of elf in de ochtend te trekken, bij een buitentemperatuur van ruim dertig graden. Maar je moet er wat voor overhebben.

 

Dan hebben we het ook nog over de groeimarkten. Guido verkoopt graag aan particulieren. Die kopen wel niet zo heel veel tegelijk, maar hij maakt er graag zijn flessen voor open. Ze betalen tenminste meteen. Het grotere nieuwe verkoopwerk vindt plaats in Rusland en China. Rusland en China, zijn dat niet dure flessen kopers van grote namen zonder aandacht voor de inhoud? Wat moeten die met un vino impegnativo van een obscure druif? Is hier sprake van een marketingmirakel? Voor de verspreiding, zo blijkt, wordt meegelift op de verkoopkanalen van Lamborghini. Wordt hier gebruikgemaakt van een bedrijfseconomisch persoonlijk netwerk? Enige concessies aan de lokale smaak dienen wel te worden gemaakt. China wenst geen reguliere artistieke etiketten, ontworpen door de bevriende kunstenaar Walter Pozzebon, maar gaat voor poenerige etiketten van porselein. “Je moet het maar mooi vinden,” grapt Guido. “Die krengen kosten twee euro per stuk en moeten met de hand op de fles worden geplakt. Tweeduizend flessen, wat een werk!”

 

Gewapend met deze insiderinformatie, een paar dozen wijn en een potje Mostarda d’Albarossa di Guido (16 uur pruttelen!) verlaten we het pand. Voor de liefhebbers van nog meer detail: kijk eens op de website http://www.viottivini.it/index.php (ook Engelstalig).